Een nieuw ontdekte komeet, C/2025 K1 (ATLAS), is op dramatische wijze uiteengevallen na een nauwe ontmoeting met de zon, zoals bevestigd door recente telescoopwaarnemingen. De fragmentatie werd tot in detail vastgelegd door astronomen die gebruik maakten van zowel robottelescopen als traditionele telescopen, waardoor een zeldzaam kijkje werd geboden in de vluchtige aard van deze ijzige bezoekers.
De nabije nadering en het aanvankelijke uiteenvallen van de komeet
De komeet naderde de zon het dichtst op 8 oktober, en daaropvolgende beelden onthulden het uiteenvallen van zijn ijskoude kern. Astronoom Gianluca Masi van het Virtual Telescope Project documenteerde het uiteenvallen en liet meerdere afzonderlijke fragmenten zien die uit de oorspronkelijke komeet tevoorschijn kwamen.
“De beelden tonen duidelijk drie fragmenten van de oorspronkelijke kern, terwijl er mogelijk ook een vierde fragment aanwezig is”, aldus Masi.
Bij de waarnemingen, gedaan tussen 11 en 18 november, werd gebruik gemaakt van een Celestron C14-telescoop en een gevoelige CCD-camera om belichtingen van 60 seconden vast te leggen. Deze belichtingen werden gecombineerd tot een animatie waarin de fragmenten ten opzichte van elkaar bewegen.
Verdere fragmentatie bevestigd
Aanvullende waarnemingen van het Asiago Observatorium in Italië op 11 november met behulp van de 1,82 meter lange Copernicus-telescoop bevestigden dat de komeet al in ten minste twee afzonderlijke fragmenten was gesplitst, die ongeveer 2000 kilometer uit elkaar lagen. Astronomen vermoedden destijds ook de aanwezigheid van een derde, zwakker fragment.
Oorsprong en betekenis van kometen zoals ATLAS
Er wordt aangenomen dat komeet ATLAS, net als veel langperiodieke kometen, afkomstig is uit de Oortwolk – een ver reservoir van ijskoude lichamen die ons zonnestelsel omringen. Dit gebied, gelegen aan de rand van de zwaartekracht van de zon, bevat miljarden kleine ijzige objecten.
Het uiteenvallen van kometen in de buurt van de zon komt veel voor, omdat zonnewarmte ervoor zorgt dat vluchtige materialen verdampen, waardoor de ijzige structuur uiteenvalt. Het bestuderen van deze gebeurtenissen levert waardevolle inzichten op in de samenstelling en het gedrag van kometen, die worden beschouwd als overblijfselen uit het vroege zonnestelsel.
Het uiteenvallen van C/2025 K1 (ATLAS) is een levendige herinnering aan de dynamische processen die ons zonnestelsel vormgeven en de vergankelijke aard van deze hemelse bezoekers.
De fragmentatie van de komeet biedt astronomen een unieke kans om de samenstelling en het gedrag van ijzige lichamen onder extreme omstandigheden te bestuderen. De gebeurtenis onderstreept de gewelddadige maar natuurlijke krachten die in ons zonnestelsel spelen.
