Het dateren van fossielenlocaties kan lijken op het ontcijferen van een wazige foto; paleontologen missen vaak precieze informatie over wanneer de oude wezens leefden. Dit maakt het ongelooflijk moeilijk om in kaart te brengen hoe soorten zich gedurende miljoenen jaren hebben ontwikkeld, gemigreerd en met hun omgeving hebben samengewerkt.
Traditioneel vertrouwen wetenschappers op dateringsmineralen zoals zirkoon of apatiet die in de buurt van fossielen worden aangetroffen. Maar deze mineralen zijn niet altijd aanwezig, waardoor er gaten in ons begrip ontstaan. Pogingen om fossielen rechtstreeks te dateren (zoals botten of tanden) zijn ook niet altijd betrouwbaar geweest. Nu heeft een team van paleontologen een nieuwe methode ontdekt: het gebruik van gefossiliseerde dinosauruseierschalen als tijdcapsules.
De doorbraak ligt in het analyseren van de kleine hoeveelheden uranium en lood die gevangen zitten in de calciet waaruit eierschalen bestaan. Deze isotopen werken als een interne klok: ze vervallen met bekende snelheden in de loop van de tijd, waardoor wetenschappers de ouderdom van het materiaal met opmerkelijke nauwkeurigheid kunnen berekenen.
Onder leiding van dr. Ryan Tucker van de Universiteit van Stellenbosch testte het onderzoeksteam gefossiliseerde eierschalen uit Utah, de VS en de beroemde Gobi-woestijn in Mongolië. Opmerkelijk is dat deze schelpen een leeftijd opleverden die binnen 5% lag van de leeftijd die werd bepaald met behulp van vulkanische aslagen – een gouden standaard voor nauwkeurige datering. Deze validatie suggereert een baanbrekende benadering van de paleontologie.
In Mongolië deed het team een bijzonder belangrijke ontdekking. Voor het eerst dateerden ze rechtstreeks een bekende fossielenlocatie die rijk is aan dinosauruseieren en -nesten, en stelden deze vast op ongeveer 75 miljoen jaar oud. Dit voegt een extra laag details toe aan ons begrip van oude ecosystemen tijdens het Late Krijt.
“Eierschaalcalciet is opmerkelijk veelzijdig”, legt Dr. Tucker uit. “Het geeft ons een nieuwe manier om fossiele vindplaatsen te dateren waar vulkanische lagen ontbreken – iets dat de paleontologie al tientallen jaren belemmert.”
De ontdekking opent spannende mogelijkheden voor het ontrafelen van mysteries over dinosaurussen en ander prehistorisch leven. Door nauwkeurige dateringshulpmiddelen te bieden, kunnen onderzoekers nu de evolutie van soorten over uitgestrekte landschappen en tijdschalen nauwkeuriger dan ooit tevoren in kaart brengen.
‘Direct dateren van fossielen is de droom van elke paleontoloog’, zegt dr. Lindsay Zanno van de North Carolina State University. “Deze nieuwe techniek stelt ons in staat vragen over de evolutie van dinosauriërs aan te pakken die voorheen onmogelijk te beantwoorden waren.”
De studie, gepubliceerd in het tijdschrift Communications Earth & Environment, markeert een aanzienlijke sprong voorwaarts in ons vermogen om het oude verleden van de aarde te begrijpen door de geheimen te benutten die opgesloten zitten in gefossiliseerde eierschalen.
