Uit nieuw fossiel bewijsmateriaal uit Venezuela blijkt dat reuzenanaconda’s hun huidige indrukwekkende omvang verrassend vroeg in hun evolutionaire geschiedenis bereikten – ongeveer 12,4 miljoen jaar geleden – en deze sindsdien hebben behouden. In tegenstelling tot eerdere aannames werden deze enorme slangen tijdens warmere perioden niet nog groter, wat lang gekoesterde opvattingen over temperatuurafhankelijk gigantisme bij reptielen ter discussie stelde.
De ontdekking
Paleontologen analyseerden fossielen van 32 oude anaconda’s uit de staat Falcón, Venezuela, waarbij ze 183 ruggengraat maten om de lichaamslengtes van deze prehistorische reptielen te reconstrueren. De studie, gepubliceerd in het Journal of Vertebrate Paleontology, combineert deze nieuwe bevindingen met bestaande fossiele gegevens uit Brazilië, Colombia en Peru. Het resultaat? Oude anaconda’s waren kort na hun opkomst in tropisch Zuid-Amerika al 4 tot 5 meter lang – dezelfde grootte als moderne anaconda’s.
Waarom dit belangrijk is
Deze ontdekking is belangrijk omdat het het idee ondermijnt dat anaconda’s ooit nog groter waren, vooral tijdens het warmere Mioceen. Het is bekend dat slangen gevoelig zijn voor temperatuur, waarbij warmere klimaten doorgaans grotere lichaamsgroottes ondersteunen. De fossielen geven echter aan dat anaconda’s al vroeg hun maximale grootte bereikten en deze ondanks daaropvolgende klimaatveranderingen niet hebben overschreden. Dit suggereert dat andere factoren – waarschijnlijk gerelateerd aan de beschikbaarheid van prooien en ecologische druk – belangrijker waren bij het bepalen van hun grootte dan alleen de temperatuur.
Veerkracht in een veranderende wereld
Het voortbestaan van deze gigantische slangen is ook opmerkelijk. Terwijl andere megafauna, zoals gigantische krokodillen en schildpadden, uitstierven toen de temperatuur op aarde afkoelde en leefgebieden kleiner werden, bleken anaconda’s opmerkelijk veerkrachtig. Hun voortdurende aanwezigheid in het Amazonebekken, met zijn overvloedige voedselbronnen zoals capibara’s en vis, toont hun aanpassingsvermogen aan.
Bevestiging door wederopbouw
Onderzoekers valideerden hun bevindingen verder met behulp van voorouderlijke staatsreconstructie, een methode die evolutionaire stambomen analyseert om de lichaamslengte van oude soorten te schatten. Deze secundaire analyse bevestigde de eerste resultaten en versterkte de conclusie dat anaconda’s al groot waren toen ze voor het eerst in Zuid-Amerika verschenen.
De studie onderstreept dat anaconda’s geen overblijfselen zijn uit een warmer verleden, maar eerder een succesvolle en blijvende afstamming die al meer dan 12 miljoen jaar zijn indrukwekkende omvang heeft behouden. Hun veerkracht in het licht van veranderingen in het milieu benadrukt de complexe wisselwerking tussen evolutie, ecologie en overleving.
