NASA opublikowała mnóstwo nowych zdjęć i danych na temat międzygwiazdowej komety 3I/ATLAS, rzadkiego gościa spoza naszego Układu Słonecznego. Obiekt, będący dopiero trzecim potwierdzonym obiektem międzygwiezdnym, jaki kiedykolwiek odkryto, został uchwycony przez 15 różnych statków kosmicznych NASA, w tym Teleskop Jamesa Webba, orbitery marsjańskie, a nawet sondy zmierzające do innych celów. Ten skoordynowany wysiłek podkreśla entuzjazm społeczności naukowej wobec tej wyjątkowej możliwości zbadania materiału z innego układu gwiezdnego.
Co sprawia, że 3I/ATLAS jest wyjątkowy?
Zachowanie komety jest wyraźnie kometarne – wyrzuca pył i gaz w miarę zbliżania się do Słońca, ale jej pochodzenie odróżnia ją od innych. Naukowcy potwierdzają, że nie jest to statek kosmiczny obcych, jak niektórzy sugerowali w dyskusjach internetowych. Zamiast tego zapewnia wgląd w skład starożytnych układów gwiezdnych, potencjalnie znacznie starszych od naszego. To sprawia, że 3I/ATLAS stanowi wyjątkową okazję do porównania elementów składowych innych układów słonecznych z naszym.
„To rzadka okazja do porównania starożytnego pyłu z odległego Układu Słonecznego z pyłem z naszego” – powiedział Sean Domagal-Goldman, pełniący obowiązki dyrektora działu astrofizyki NASA.
Liczne obserwacje z różnych urządzeń: kompleksowy przegląd
Ilość gromadzonych danych jest bezprecedensowa. Sonda Mars Reconnaissance Orbiter (MRO) uchwyciła kometę jako rozmytą, lodową kulę wydzielającą pył. W tym samym czasie Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba (JWST) w połączeniu z danymi z SPHEREx wykrył wysoki poziom dwutlenku węgla i lodu wodnego w komie komety – otaczającym ją obłoku gazu i pyłu. Co ciekawe, kometa emituje więcej dwutlenku węgla niż wody, co odbiega od typowego zachowania komety.
Kluczową rolę odegrała strategiczna lokalizacja floty NASA. Ponieważ Ziemia znajdowała się w niekorzystnej pozycji do optymalnych obserwacji, zasoby zlokalizowane na Marsie i sondy położone dalej od Słońca były w stanie uchwycić ważne dane, w tym zdjęcia komety z oświetlonym ogonem. Misje takie jak Psyche i Lucy w drodze do innych celów gromadziły obrazy po drodze, gdy 3I/ATLAS przechodził w zasięgu.
Zaskakujące odkrycia: opary niklu i implikacje dla obrony planetarnej
Kometa przygotowała już kilka niespodzianek. Naukowcy zaobserwowali niewytłumaczalną ilość oparów niklu emitowanych przez kometę nawet w dużych odległościach od Słońca, gdzie takie parowanie jest wysoce niezwykłe. Ponadto zebrane dane mogą pośrednio ulepszyć strategie obrony planetarnej. Dokładnie śledząc trajektorię 3I/ATLAS, naukowcy mogą udoskonalać modele w celu przewidywania i potencjalnego łagodzenia zagrożeń ze strony innych obiektów kosmicznych.
Przyszłość badań 3I/ATLAS
Chociaż jej dokładny rozmiar pozostaje niepewny i waha się od tysięcy stóp do mil średnicy, podróż komety stawia odwieczne pytania. Ustalenie miejsca jego pochodzenia jest zadaniem kluczowym, biorąc pod uwagę galaktyczną orbitę gwiazd. Szczególnie intrygująca jest możliwość, że 3I/ATLAS pochodzi z Układu Słonecznego starszego od naszego.
Gdy kometa opuści nasz Układ Słoneczny, JWST prawdopodobnie zachowa ostatni wyraźny obraz dzięki swoim możliwościom obserwacji głębokiego kosmosu. Bogactwo zebranych danych będzie paliwem przyszłych badań na nadchodzące lata, pomagając naukowcom rozszyfrować warunki, w których powstają komety takie jak 3I/ATLAS i lepiej zrozumieć różnorodność układów planetarnych poza naszym własnym.
Ostatecznie badanie 3I/ATLAS nie dotyczy tylko jednej komety; chodzi o odkrycie tajemnic przestrzeni międzygwiezdnej i potencjału środowisk sprzyjających życiu w innych częściach galaktyki.
