Przestrzeń wydaje się ogromna i pusta, ale absolutna ciemność jest w rzeczywistości dość rzadka. Chociaż nocne niebo wydaje się czarne, wszechświat przesiąknięty jest słabą poświatą odległych gwiazd, rozproszonym pyłem i innymi formami promieniowania. Ale gdzie są najciemniejsze miejsca w naszym Układzie Słonecznym i poza nim? Odpowiedź jest złożona, ponieważ sama definicja ciemności jest niejednoznaczna.
Definicja ciemności w świetlistym wszechświecie
Prawdziwa ciemność to nie tylko brak światła widzialnego. Widmo elektromagnetyczne wykracza daleko poza to, co widzą nasze oczy i obejmuje promienie gamma, promieniowanie ultrafioletowe i podczerwone. Te długości fal dotykają prawie wszystkiego, co oznacza, że kosmos jako całość jest dość jasny. Jednak gdy skupiamy się wyłącznie na świetle widzialnym, niektóre obszary wyróżniają się ekstremalną ciemnością.
Najciemniejsze obiekty: niskie albedo i absorpcja światła
Ciemność obiektu mierzy się jego albedo – ułamkiem światła, które odbija. Idealne lustro ma albedo równe 1 i odbija całe światło, podczas gdy węgiel drzewny odbija tylko 4%. Kilka obiektów w naszym Układzie Słonecznym i poza nim wykazuje wyjątkowo niskie albedo, co czyni je jednymi z najciemniejszych znanych miejsc.
Jądro komety Borrelly (19P/Borrelly) jest rekordzistą w kategorii najciemniejszego obiektu w naszym Układzie Słonecznym, odbijającym mniej niż 3% światła słonecznego. Podobnie egzoplaneta TrES-2 b, spowita parami sodu i tlenkiem tytanu, odbija mniej niż 1% światła. Dla porównania Ziemia odbija około 30% światła słonecznego.
Czarne dziury: przechwycone światło, ale nie absolutna ciemność
Czarne dziury, znane ze swojej grawitacji, wydają się ciemne, ponieważ przechwytują światło przechodzące przez ich horyzont zdarzeń. Nie oznacza to jednak, że są one całkowicie pozbawione światła. W rzeczywistości intensywna grawitacja zagina czasoprzestrzeń, powodując wirowanie i nagrzewanie światła, zanim zniknie. Zanurkowanie w czarną dziurę nie jest zejściem w nicość, ale ognistym, oślepiającym końcem.
Blokowanie światła: cienie i chmury pyłu
Ciemność może być również spowodowana przeszkodami fizycznymi. Kratery na biegunach Księżyca i Plutona pozostają w ciągłym cieniu, nigdy nie dotykanym przez światło słoneczne. Gęste obłoki pyłu, znane jako jądra molekularne lub kule Boka, blokują prawie całe widzialne światło otaczających gwiazd, wyglądając jak „dziury w niebie”. Chociaż niewidoczne gołym okiem, chmury te świecą słabo w podczerwieni, ujawniając swoją obecność.
Najdalsze zakątki: odległa ciemność
Najgłębsza ciemność kryje się w najdalszych zakątkach kosmosu, z dala od jakiegokolwiek źródła światła. Teleskop New Horizons NASA wykonał zdjęcia tych odległych regionów, ujawniając, że są one dziesięć razy ciemniejsze niż w pobliżu Ziemi. Jednak nawet tutaj pozostaje słaby blask kosmosu.
Co ciekawe, Ziemia zajmuje stosunkowo ciemną wnękę w Drodze Mlecznej, co pozwala nam na niezakłócony widok na wszechświat. To wyjątkowe położenie mogło mieć decydujące znaczenie dla rozwoju astronomii.
Ostatecznie absolutna ciemność jest iluzją. Przestrzeń nigdy nie jest naprawdę czarna, ale raczej widmo słabej poświaty i ukrytego światła. Najciemniejsze zakątki Wszechświata to nie puste przestrzenie, ale miejsca, do których światło ma trudności, aby dotrzeć i gdzie nasze postrzeganie ciemności jest największym wyzwaniem.
